POSTÜR NE DEMEK? DOĞRU POSTÜR NEDEN ÖNEMLİ?
Halk arasında duruş bozukluğu olarak bilinen postür bozukluğu zaman içerisinde omurga ve boyun bölgesinde eğriliğe yol açıyor. Buna bağlı olarak kamburluğa, bel ve boyun fıtığına sebep olabiliyor. Kemik ve kas sağlığında önemli bir etkiye sahip olan postüre (duruşa) çocukluktan yaşlılığa kadar dikkat edilmesi gerekiyor.
Postür İkiye Ayrılır
Postür ve postür bozukluğu “statik” ve “dinamik” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ayakta, oturur ya da yatar vaziyette olduğumuz, durağan zamanlardaki postüre statik postür, hareket halinde olduğumuz zamanlardaki postüre ise dinamik postür denmektedir.
Eğer durağan olduğunuz zamanlarda pozisyonunuz eğri ya da vücudun tek bir bölgesine ağırlık verir haldeyse postür bozukluğunuz statik kökenlidir. Eğer hareket halindeyken gövdenizi yanlış tutuyorsanız postür bozukluğunun sebebi dinamik kökenlidir.


STATİK POSTÜR
Statik Duruşta Değişiklikler Nasıl/Neden Oluşur?
• Alışılmış hareket kalıpları
• Tekrarlayan hareketlerden değiştirilmiş hareket kalıpları (bilgisayarda uzun süre çalışmak)
• Yaralanmadan kaynaklanan değişmiş hareket kalıpları
• Ameliyattan kaynaklı değişen hareket kalıpları
• Tamamen rehabilite edilmemiş yaralanmalardan değiştirilmiş hareket şekilleri
• Genetik faktörler
• Hareketsizlik
Kişinin duruşu anatomik, fizyolojik, genetik, kültürel, çevresel, psikolojik ve mesleki pek çok faktörden etkilenebilir. Önemli olan, duruş bozukluğuna sebep olabilen anatomik ve fizyolojik problemleri saptayabilmektir. Nörolojik ve hormonal ciddi hastalıklar, omurgadaki bazı enfeksiyonlar ve kanser türleri de duruş bozukluklarına yol açabilir. Bu nedenle, duruş bozukluklarının mutlaka fizik tedavi ve ortopedi gibi ilgili branş doktorları tarafından takip ve tedavi edilmesi gerekir.


DİNAMİK POSTÜR
En sık karşılaşılan hareket bozukluğu sendromları; alt ekstremite hareket bozukluğu ve üst ekstremite hareket bozukluğu sendromudur.
Alt ekstremite hareket bozukluğu; Önlem alınmazsa ilerleyen dönemlerde diz ve bel ağrıları olarak kendini gösterir.



Çocuk Yaşlardan İtibaren Dikkat edilmeli
Kemiklerin büyümeye ve gelişmeye devam ettiği bebeklik ve çocukluk yaşlarında statik ve dinamik duruşa özen gösterilmesi ileriki yaşlar için oldukça önemlidir. Erken yaşlardaki duruş bozukları kemiklerin daha kolay eğrilmesine, gelişimin hatalı seyretmesine sebep olabilir.
Bununla birlikte erken yaşlarda gösterilen özen hem kemik gelişiminin sağlıklı ilerlemesine olanak sağlar hem de yetişkinlikteki duruş bozukluklarının önünü keser. Beden duruşu; kamburluk, eğrilik ve diklik çoğu insanın çocukken edindiği bir alışkanlıktır.
Beden Sağlığı Gibi Ruh Sağlığını da Etkiler
Duruş-postür bozukları ilk etapta kemik ve kas sistemini etkiliyor olsa da zamanla organların da rahatsızlanmasına sebep olabilir. Gövdenin öne doğru eğik olması sağlıklı nefes almanın önüne geçerken akciğer kapasitesinin küçülmesine sebep olabilir. Aynı zamanda ağırlık merkezinin kalp üstünde olması da risklidir. Sindirim problemleri, bel çevresindeki zayıflama sebebiyle üreme organlarının rahatsızlanması da postür bozukluğunun dolaylı etkileri arasında yer almaktadır.
Bunların yanı sıra postür bozukluğu ruh sağlığını da etkilemektedir. Zamanla boyun, sırt ve bel çevresindeki ağrılar gün içerisinde kişilerin psikolojisini yönetir ve postür bozukluğuna sahip kişi zamanla kendisini halsiz, hareket etmeye isteksiz, depresif hissedebilir.
Duruş Bozukluğu Nasıl Düzeltilir?
Duruş-postür bozukluğu olan kişilerin tedavi yöntemleri statik ve dinamik olmak üzere ikiye ayrılır. Kişinin duruş bozukluğu seviyesine göre değişkenlik gösterir. Fizyoterapi, egzersiz, korse ve cerrahi operasyon duruş bozukluğu tedavisinin yöntemleri arasındadır. Bununla birlikte kişilerin gün içerisinde ideal duruş pozisyonuna özen göstermesi ve kendisini kontrol etmesi de önemlidir.
İleri seviye olmayan ve henüz kemik sağlığını bozmamış olan duruş bozukluklarında egzersiz, yüksek oranda iyileştirici etki yaratır.
Duruş Egzersizleri
Öncelikle belirtmek gerekir ki duruş bozukluğunuz olsa da olmasa da egzersiz yapmanız kemik ve kas sağlığınız için önemlidir. Henüz ideal duruşa sahip ve kemik ve kas ağrıları olmayan birisi olsanız da kaslarınızın üzerine gitmemeniz zamanla zayıflamalarına sebep olur ve bu durum ileriki zamanlarda duruş bozukluğuna sebep olabilir.
Duruş bozukluğuna, postür bozukluğuna karşı egzersiz yapmanın temel amacı hem kasların esneyip açılarak bedenin rahatlamasını sağlamak hem de kasları güçlendirerek bedenin kendi ağırlığına karşı dirayetli hale gelmesini sağlamaktır. Örneğin: Yapılan boyun egzersizleri boyun kaslarının güçlenmesini ve başın daha rahat taşınmasını sağlar. Bu rahatlık boynu eğme refleksini azaltır ve duruş bozukluğu böylece giderilmiş olur. Aynı durum bel ve omurga için de geçerlidir. Üzerine binen ağırlığı taşımakta zorlanan bölge refleks olarak ağırlığı başka bir bölgeye aktarmaya çalışır ve duruş bozuklukları bu şekilde gelişir. Sırt kaslarınız zayıfladığında ağırlığı göğüse, bel kaslarınız zayıfladığında ağırlığı karına vermektedir. Egzersizler ise beden kaslarını güçlendirerek kendi üzerine düşen ağırlıkla baş edebilmesine yardımcı olmaktadır. Aşağıdaki maddelerde duruş bozukluğuna karşı yapabileceğiniz egzersizler belirtilmiştir.
Sabah esnemeleri: Uyanır uyanmaz yaptığınız ilk işlerden biri bedeninizi esnetmek ve kilit noktalarını açmak olursa gün içerisinde daha rahat olmanız ve duruşunuzu korumanız mümkün olacaktır. Sabahları yapılan boyun, gövde ve bacak esnemeleri buradaki kilitleri açarak ağrısız bir gün geçirmenize yardımcı olacaktır.
Yoga ve Pilates Egzersizleri: Yoga ve pilates egzersizleri duruş bozukluğu egzersizleri- postür bozukluğu egzersizleri arasında en etkili olandır. Bedenin kendi ağırlığıyla yapılan bu egzersizlerde denge, süreklilik, esneklik ve güçlenme bir arada kazanılır. Fakat yapılan hareketlerin ilk zamanlarda danışman yardımıyla yapılması ya da uzmanların paylaşımlarıyla araştırılması gerekir. Pilates ve yoga egzersizlerinde her hareketin ideal duruşu vardır ve yanlış duruş sakatlanmaya sebep olabilir.
Ağırlık: Duruş bozukluğuna karşı egzersiz yapmak isteyen kişiler doktora danışarak ağırlık egzersizlerine de yönelebilir. Spor salonlarında zengin ekipman ve danışman eşliğinde çalışılan ağırlık egzersizleri bedenin kısa süre içerisinde güçlenmesine, kasların büyümesine ve dik duruşun bir alışkanlık haline gelmesine yardımcı olacaktır.
Ve tabii ki çocuklarımız için erken yaşta cimnastik …