CİMNASTİK GELİŞMEYİ ENGELLER Mİ? BOYU KISALTIR MI?

Bu, her Cimnastik antrenörünün karşılaştığı bir sorudur. Nasıl profesyonel basketbolcu ve voleybolcular uzun boylu ise, profesyonel cimnastikçiler de bazı branşlara göre kısa ya da kendi aile normallerinde bir boyda olduğu için bu soru sıkça sorulmaktadır. Bu fark, öncelikle yarışmacı sporcu seçiminden başlamaktadır. Uzun yıllardır bu işle ilgilenen her antrenörün bildiği gibi “sporcu seçim kriterleri” branştan branşa değişiklik gösterir. Bir basketbol antrenörü için çocuğun yaşıtlarına oranla uzun boyu, ailenin boyu, el büyüklüğü vs. ilk eleme (görsel) kriteridir. Yarışmacı (profesyonel) Cimnastikçi seçiminde ise; minyon, ailesi de çok uzun olmayan, bacak boyu üst gövdeye oranla uzun, esnek vs. vs. bir çok kriter vardır (Bu kriterlere “makaleler” kısmında değinilmiştir). Bütün yapılan zor hareketler; saltolar, burgular, dönüşler düşünüldüğünde bu kriterlerin belirleyicisinin “fizik kuralları” olduğu açıktır.

 
Boyumuz DNA’larımızdaki kodlarla belirlenmiştir. Bu nedenle sporcu seçiminde aile de göz önünde bulundurulur. Beslenme, spor ve yaşam biçimi (uyku düzeni, hastalık vs), uzamanın bu kodlardaki alt sınırda veya üst sınırda gerçekleşmesi üzerinde etkilidir.

Hemen hemen her branşta, “Profesyonel sporcu” ortalama olarak haftada 6 gün ve günde 4-5 saat antrenman yapmaktadır. Çocuğun gelişim dönemi göz önünde bulundurulmadan yapılan ağır kondüsyon yüklenmeleri  ile estetik görünümün bozulması ve eklem deformasyonları söz konusu olabilir. Bu durum bilinçsiz antrenman sonucu olabildiği gibi bazen de ileri seviye sporcuların branşa özgü fiziksel gerekliliği olarak düşünülmelidir. (kısa boylu basketbolcu, dar omuzlu yüzücü, çok uzun boylu halterci kendi branşı açısından dezavantajlı olacaktır…)

Antrenman bilimlerindeki gelişmeler takip edilip, gelişim dönemleri de göz önünde bulundurularak hazırlanan bir program uygulandığında bu tür deformasyonlar söz konusu olmamakta, aksine gelişim desteklenmektedir. (Çocukların gelişim dönemleri açısından her branşın bir başlangıç yaşı vardır ve yüklemeler kas-iskelet sisteminin gelişimi göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.)

Sportif gelişim amaçlı gruplarda ise ayda 8-10 saat ve çok daha düşük şiddetli antrenman yapılmaktadır. Dolayısıyla bu kısa süreli ve baskın olmayan çalışma sistemi deformasyona sebep olacak yoğunlukta değildir, aksine kemikteki mineral yoğunluğunun artması sebebiyle uzamaya katkı sağlayacaktır. (Bunu, yaz dönemlerinde fiziksel aktivitenin artışı nedeniyle çocukların daha çok uzamasından da gözlemleyebiliriz)

Uzama, kemik uçlarında bulunan kıkırdak yapının sıçrama, koşma gibi fiziksel aktiviteler sonucu, uyarılmasıyla gerçekleşmektedir. Bu nedenle hareket, hem iskelet-kas sistemi için hem de kalp-dolaşım sistemi (kardiyovasküler)  için gerekli ve şarttır.
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BU KONUDA NEDEN ARAŞTIRMA YOK ?

Bir spor branşının, motorik gelişime etkisini araştırmak mümkün. Spor yapan ve yapmayan aynı yaş grubundaki bireyleri karşılaştırarak (sürat, esneklik, dayanıklılık, kuvvet gibi parametreler üzerinden) veya belirli bir süre uygulanan sistemli program sonrasında başlangıç ve program sonrası değerleri karşılaştıran birçok çalışma yapılmıştır (bu çalışmalara makaleler bölümünden ulaşabilirsiniz). Ancak bilimsel olarak herhangi bir branşın boy uzama veya kısalmasına etkisini araştırmak mümkün değil (Aynı bireyin spor yapmış boy uzunluğu ile yapmamış boy uzunluğunu ölçmek mümkün olamayacağı için, Belirsizlik ilkesi..). Böyle bir araştırmanın yapılabilmesinin tek yolu; tek yumurta ikizlerinden birinin profesyonel cimnastikçi, diğerinin profesyonel basketbol veya voleybolcu olması, beslenme, çevre, psikolojik faktörler gibi diğer değişkenleri sabitlemek, bu koşulları sağlayacak anlamlı sayıda örnek bulmak (20-30 çift) …. Bu sınırlılıklardan dolayı böyle bir çalışma henüz yapılmamıştır….

Cimnastik/boy ilişkisi ile ilgili bilimsel araştırmalar sadece profesyonel cimnastikçiler üzerinde ve 10-12 yaş (ergenlik öncesi uzama döneminde) kemik yoğunluklarının ölçüldüğü çalışmalarla sınırlıdır ki bu çalışmalar olumlu sonuçlara işaret etmektedir (Çalışma ve sonucu aşağıda verilmiştir).

​

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5950742/

​